İstanbul’da 200 yıl önce kahramanlık hikâyelerinin anlatıldığı el yazması kitapları kimler, nerede, ne zaman okumuş, nasıl tepkiler vermişti? Bu soruların yanıtlarını, okurların sayfaların kenarlarına aldıkları notlardan öğrenebiliyoruz...
Sahaflardan aldığımız kitapları özel kılan şeylerden biri de bizden önceki okurların kitaplarda bıraktıkları izler; altı çizilen satırlar, sayfalara yazılan notlardır. Peki ya 18-19. yüzyıllardan okur notlarıyla karşılaşmak? Şüphesiz çok daha heyecan verici...
Dr. Elif Sezer Aydınlı, doktora tezinde Hamzanâme ve Ebu Müslimnâme türündeki hikâyelerin el yazmalarındaki okur notlarını inceledi. Hamzanâme Hz. Hamza’nın; Ebu Müslimnâme de Emevîlere karşı ayaklanan ve Abbâsî iktidarının önünü açan Ebu Müslim'in kahramanlıklarını konu ediniyor. Anonim olarak üretilen bu hikâyeler Arapçadan Malaycaya farklı dillerde yazılmış ve geniş bir coğrafyada Müslüman toplumlar tarafından uzun yıllar boyunca sevilerek okunmuş.
Aydınlı'nın incelediği, 18-19. yüzyıllarda üretilmiş ve okunmuş 200 yazmada binlerce okur notu bulunuyor. Bu yazmaların genellikle İstanbul'da, nadiren de Bursa ve Edirne'de okunduklarını anlıyoruz notlardan.
Oğuz Atay, "Demiryolu Hikâyecileri-Bir Rüya" adlı öyküsünün sonunda "Ben buradayım sevgili okuyucum, sen neredesin acaba?" diye soruyordu. Bu anonim hikâyelerin asırlar öncesindeki okurları da gelecekteki okurlara sesleniyor sanki: "Biz buradayız sevgili okuyucu, sen neredesin acaba?"
Yazmalardaki okur notlarının detaylarını Elif Sezer Aydınlı ile konuştuk...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder